Những bài thuốc từ đẳng sâm giúp bồi bổ cơ thể
Đẳng sâm (Đảng sâm) là vị thuốc quý được ví như Nhân sâm, có giá thành bình dân nhưng lại sở hữu rất nhiều công dụng nổi trội tốt cho sức khoẻ con người.
1. Đẳng sâm là cây gì?
Đẳng sâm – Tên gọi dân gian của Đảng sâm là một loại cây thân cỏ, sống lâu năm. Cây thường mọc quanh bờ suối hoặc nơi rừng thưa dưới những cây to.
- Thuộc họ: Hoa chuông (Campanulaceae).
- Tên khoa học: Codonopsis pilosula.
- Tên gọi khác: Lộ đảng sâm, phòng đảng sâm, bạch đảng sâm
Đẳng sâm là loài mọc dại, chỉ xuất hiện ở một số vùng miền núi phía Bắc nước ta. Vì thế, không phải ai cũng có thể tiếp cận vị thuốc này.
Một số đặc điểm nhận dạng nổi bật của đẳng sâm như sau:
- Là loài cây thân thảo, sống lâu năm và thường mọc thành những cụm lớn.
- Thân cây nhỏ, màu hồng tía hoặc tím sẫm, quấn leo vào những loài thực vật khác để vươn lên hấp thụ ánh sáng mặt trời. Bên mặt thân được bao phủ bởi lớp lông tơ trắng, ngắn nhưng thưa thớt.
- Lá cây có hình lưỡi mác, mọc đối xứng với thân và có một lớp lông nhung trắng mịn. Mỗi phiến lá thường dài từ 3 – 8cm, rộng khoảng 2 – 4cm và có màu xanh phớt vàng.
- Hoa đẳng sâm có màu xanh nhạt, ngả vàng rất đẹp mắt. Đài hoa to, có hình chuông, mọc đơn lẻ từ các nách lá.
- Quả cây đẳng sâm có màu xanh đậm, hình chùy, kích thước khoảng bằng đốt ngón tay, đài ngắn. Bên trong có nhiều hạt bóng, nhẵn có màu nâu đậm.
- Củ đẳng sâm mọc sâu dưới lòng đất khoảng chừng 50 – 70cm, nhẵn, có màu nâu nhạt và nhìn giống như củ nhân sâm nhân sâm. Đây chính là bộ phận được khai thác nhiều nhất trong Đông y.
3. Thành phần
Đảng sâm chứa nhiều khoáng chất, vitamin rất tốt cho cơ thể. Nghiên cứu khoa học cho thấy, trong thành phần của vị thuốc núi rừng này có Saponin với hàm lượng lớn không kém hồng sâm hay nhân sâm. Bên cạnh đó là các thành phần như:
4. Đẳng sâm có tác dụng gì?
Theo y học cổ truyền đẳng sâm có vị ngọt, tính bình, quy vào kinh phế, tỳ, kinh thù và túc thái âm. Các nghiên cứu của y học hiện đại, cho thấy, đảng sâm có các tác dụng dược lý như:
4.1 Bồi bổ sức khoẻ
Như đã nói ở trên, với hệ thành phần giàu vitamin và khoáng chất, đẳng sâm cung cấp rất nhiều năng lượng cho cơ thể, giúp bồi bổ sức khoẻ, hỗ trợ tăng cân. Rất tốt cho những người gầy yếu, mới ốm dậy.
4.2 Tăng cường sức đề kháng
Sử dụng đẳng sâm thường xuyên giúp hệ miễn dịch của bạn hoạt động tốt hơn. Hạn chế sự tấn công của các virus gây bệnh. Từ đó, cơ thể sẽ khoẻ mạnh và ít ốm vặt hơn.
4.3 Tốt cho hệ tuần hoàn
Với hàm lượng Saponin dồi dào, đảng sâm giúp bảo vệ hệ tuần hoàn của bạn khỏi sự tấn công của các cholesterol xấu. Chính vì vậy, hạn chế mắc bệnh xơ vữa động mạch, máu nhiễm mỡ. Đảng sâm rừng cũng là “thần dược” bổ sung hồng cầu trong máu, giúp khí huyết lưu thông, cơ thể khoẻ mạnh.
Nguồn ảnh: Internet
4.4 Tốt cho hệ tiêu hoá
Nếu bạn sở hữu một hệ tiêu hoá kém, thường xuyên rơi vào tình trạng đầy hơi, chướng bụng, ăn không tiêu, hoặc gặp phải các bệnh lý như: viêm đại tràng, dạ dày, hội chứng ruột kích thích. thì nên sử dụng đẳng sâm. Các dưỡng chất trong dược liệu này sẽ hỗ trợ tích cực cho hệ tiêu hoá, giúp hệ tiêu hoá của bạn khoẻ mạnh hơn.
4.5 Tác dụng với hệ tim mạch
Tác dụng của đẳng sâm với hệ tim mạch có thể liệt kê như sau:
- Hạ huyết áp, ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
- Điều hoà nhịp tim, giảm áp lực cho tĩnh mạch trong trường hợp bị mất máu.
- Nâng cao đường huyết khi đường huyết bị hạ. Giảm tình trạng choáng, ngất xỉu.
Nguồn ảnh: Internet
4.6 Kháng viêm
Một trong những tác dụng không thể không nhắc đến của đảng sâm là tính kháng viêm, hỗ trợ hồi phục các tổn thương và giúp vết thương nhanh lành hơn. Theo các nghiên cứu thì đảng sâm có thể tiêu diệt một số vi khuẩn như:
- Trực khuẩn bạch hầu
- Khuẩn đại tràng
- Trực khuẩn lao
- Tụ cầu khuẩn.
5. Đối tượng nên dùng đẳng sâm
Dựa trên tác dụng, có thể thấy đẳng sâm phù hợp với rất nhiều đối tượng như:
- Người có hệ tiêu hoá không tốt, khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng kém.
- Chán ăn, ăn không ngon miệng.
- Người mới ốm dậy, cơ thể gầy yếu, cần được bồi bổ.
- Người hay căng thẳng, stress, gặp nhiều áp lực.
- Mất ngủ, muốn cải thiện chất lượng giấc ngủ.
- Người muốn bồi bổ sức khoẻ, tăng cường chức năng tuần hoàn.
5. Cách sử dụng đẳng sâm
Đẳng sâm có cách sử dụng đa dạng. Bạn có thể dùng đẳng sâm khô, đẳng sâm tươi thực hiện các bài thuốc, thêm vào món ăn ngay tại nhà hoặc ngâm rượu đẳng sâm để uống.
6.1. Đẳng sâm ngâm rượu
Rượu đảng sâm có tác dụng bồi bổ cơ thể, tăng lưu thông khí huyết, rất tốt cho sức khoẻ. Tuy nhiên, loại rượu này không phù hợp với trẻ em và phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.
Nguyên liệu: Dùng đẳng sâm khô hay tươi đều được. Trước khi ngâm cần sơ chế, rửa sạch đất cát. Cứ 1kg đảng sâm thì ngâm với 3l rượu trắng. Nên chọn rượu có nồng độ 40-42 độ.
Cách thực hiện:
- Xếp đẳng sâm vào bình, đổ một ít rượu trắng vào.
- Lắc đều hỗn hợp rồi chắt bỏ lượng rượu đó đi.
- Cho tiếp rượu với tỷ lệ 3l rượu/1kg đảng sâm.
- Đậy kín bình, để nơi khô ráo, thoáng mát tầm 30-40 ngày là có thể sử dụng.
Liều dùng: Mỗi ngày uống từ 1-2 ly nhỏ để bồi bổ sức khoẻ.
6.2. Bài thuốc từ Đẳng sâm
Bạn có thể áp dụng một số bài thuốc từ đẳng sâm và các vị thuốc khác để sử dụng mỗi ngày giúp điều trị một số bệnh như:
6.2.1. Bồi bổ cơ thể, chữa thận hư, mỏi gối
- Nguyên liệu: 20g đảng sâm, 6g tắc kè, 1g huyết giáp, 1g trần bì, 0,5 g tiểu hồi, 250ml rượu.
- Thực hiện: Sơ chế sạch nguyên liệu, cắt nhỏ rồi ngâm rượu để 1 tháng là có thể sử dụng. Mỗi ngày uống khoảng 30ml.
6.2.2. Bài thuốc chữa tiêu chảy, ăn không ngon
- Nguyên liệu: 20g đẳng sâm, 12g mỗi loại: bạch truật, đương quy, ba kích.
- Thực hiện: Sắc nước hoặc nghiền thành bột rồi vo viên. Mỗi ngày dùng từ 12-20g.
6.2.3. Bài thuốc chữa mệt tim, người già suy yếu lâu ngày
- Nguyên liệu: 40g đẳng sâm, 12g mỗi loại gồm: ngưu tất, đương quy, long nhãn, mạch môn.
- Thực hiện: Sắc nước uống mỗi ngày 1 thang.
6.2.4. Trị rối loạn tiêu hoá
- Nguyên liệu: 12-16g đảng sâm.
- Thực hiện: Sắc với nước. Ngày uống 2 lần sau khi ăn. Tham khảo trước ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
6.2.5. Trị tỳ vị bất hoà, trung khí suy nhược
- Nguyên liệu: Đường, đẳng sâm.
- Thực hiện: Nấu thành cao lỏng, ngày uống 1-2 thìa cao đẳng sâm pha với nước ấm.
6.2.6. Bài thuốc chữa ho
- Nguyên liệu: Đảng sâm, hoàn sơn, ý dĩ mỗi loại 16g, 12g bạch truật, 8g trần bì, 6g xuyên tiêu.
- Thực hiện: Đem sắc tất cả nguyên liệu. Ngày uống 1 thang.
6.2.7. Trị tim đập nhanh, thở gấp
- Nguyên liệu: 20g đảng sâm, 20g mạch môn, 12g ngũ vị tử, 6g cam thảo.
- Thực hiện: Sắc nước uống mỗi ngày 1 thang.
6.3. Chế biến thành món ăn
Ngoài việc sử dụng làm thuốc chữa bệnh, đảng sâm còn được thêm vào nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng cho cơ thể như:
- Hải sâm xào đảng sâm: Tốt cho người tiểu đêm, đau mỏi xương khớp, suy nhược cơ thể.
- Cháo đảng sân với ý dĩ, phục linh: Hỗ trợ tốt trong điều trị các bệnh về hậu môn, trực tràng, tiêu chảy kéo dài.
- Tim hầm đảng sâm: Chữa chứng hồi hộp, khó thở, hay bị choáng.
- Đảng sâm nhồi cật lợn hầm: Có tác dụng phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tốt cho hệ bài tiết. Cần hầm kỹ để thu được tác dụng tốt nhất.
*Lưu ý: Không nấu đẳng sâm cùng củ cải và ăn các món từ đẳng sâm với uống trà đặc.
