Khám phá công dụng quả chanh dây theo từng quốc gia

Thành phần hóa học trong trái chanh dây

Trong dịch quả chanh dây có chứa các a-xít hữu cơ tự do: a-xít citric, a-xít aspartic và các a-xít khác có liên quan chiếm khoảng 95% tổng số các a-xít. Trong 100g "nạc" quả ăn được có chứa: protein 1,2-2,4g, glucid 8,5-10g, lipid 0,2-0,3g, các chất khoáng vi lượng: Ca 4-17mg, P 35-64mg, Fe 0,4-2,1mg, Zn, Mg…, vitamin A 700-2410IU, vitamin C 30-70mg, chất xơ 0,6-0,8g.
Các a-xít amin gồm có: prolin, valin, tyrosin, treonin, glycin, leucin, arginin. Hạt có chứa nhiều dầu béo ăn được.

Sau đây là kết quả phân tích phần thịt (áo hạt) quả chanh dây của Bộ Nông nghiệp Hoa kỳ:

Giá trị dinh dưỡng: 100 g (3,5 oz)
Năng lượng:                406 kJ (97 kcal)
Carbohydrat                23.38 g
Đường                        11.20 g
Chất xơ thực phẩm    10.4 g
Chất béo                     0.70 g
Protein                        2.20 g
Vitamin A equiv.         64 μg (7%)
Riboflavin (Vit. B2)     0.130 mg (9%)
Niacin (Vit. B3)          1.500 mg (10%)
Axit folic (Vit. B9)       14 μg (4%)
Vitamin C                  30.0 mg (50%)
Canxi                        12 mg (1%)
Sắt                            1.60 mg (13%)
Magie                        29 mg (8%)
Phospho                   68 mg (10%)
Kali                           348 mg (7%)
Kẽm                         0.10 mg (1%)

Khối lượng và giá trị dinh dưỡng tính cho phần ăn được. Tỷ lệ phần trăm theo lượng hấp thụ hàng ngày của người lớn.
Nguồn: Cơ sở dữ liệu củ Bộ Nông nghiệp Mỹ-USDA

Với mỗi quốc gia sẽ coi trái chanh dây có những công dụng khác nhau.

Quả chanh dây dùng làm thực phẩm, hương liệu, gia vị tùy từng quốc gia

Trái chanh dây giàu beta caroten, kali và chất xơ tiêu hóa. Nước quả giàu vitamin C, tốt cho người bị áp huyết cao. Cơm quả dùng làm sinh tố. Hạt có thể ép dầu để làm dầu ăn hoặc chế dầu sơn. Hoa làm cảnh. Hoa được coi là quốc hoa của Paraguay.
Tại một số khu vực, toàn bộ cây chanh leo tươi hay khô đã từng được sử dụng như là một loại thảo dược làm an thần và điều trị chứng mất ngủ. Lá và thân cây phơi khô, thái nhỏ thường được dùng ở châu Âu để trộn lẫn với lá chè để uống. Một loại kẹo cao su có tác dụng an thần cũng đã từng được sản xuất từ chanh leo.

• Ở Úc và New Zealand "chanh dây" được buôn bán dạng quả tươi và các sản phẩm đóng hộp. Nước chanh dây được thêm vào món salad trái cây, bột trái cây tươi hoặc nước sốt chanh dây thường được sử dụng trong các món tráng miệng, bao gồm một loại bánh trứng Pavlova sang trọng và kem, làm hương liệu cho bánh pho mát, và bột vani đông lạnh. Loại nước giải khát từ chanh dây gọi là Passiona cũng đã được sản xuất tại Úc từ những năm 1920.
• Ở Brazil quả chanh dây là một món tráng miệng phổ biến, hạt chanh dây thường được sử dụng để trang trí ở các đỉnh của bánh ngọt. Nước ép trái chanh dây cũng được sử dụng rộng rãi. Sản phẩm từ quả chanh dây “Caipirinha”, được trung hòa với vôi được gọi là "caipifruta de maracujá". Nó được sử dụng cũng như là một thuốc an thần nhẹ, và thành phần hoạt chất của nó được thương mại hóa theo một số thương hiệu, đáng chú ý nhất Maracugina.
• Ở Colombia, chanh dây là một trong những loại quả quan trọng nhất, đặc biệt là đối với các loại nước ép và món tráng miệng. Được dùng phổ biến rộng rãi trên cả nước và có thể được tìm thấy ba loại quả chanh dây khác nhau có tên là "Maracuyá".

• Ở nước Cộng hòa Dominica, chanh dây có tên địa phương là “chinola”, nó được sử dụng để làm nước trái cây và để bảo quản trái cây khác. Xi-rô chanh dây được dùng với đá bào, và trái cây cũng được ăn sống và rắc thêm đường.
• Trong chanh dây ở Hawaii gọi là “lilikoi” gồm các giống có quả màu vàng và tím. Món Xi rô chanh dây Lilikoi dùng phổ biến làm hương liệu cho các loại bánh sang trọng như malasadas, cheesecakes, kem cookies và mochi. Quả chanh dây cũng được chế biến thành mứt, thạch và bơ. Chanh dây và các sản phẩm có chanh dây được bán ở khắp các đảo.
• Ở Inđônêxia có hai loại chanh dây (tên địa phương: 'markisa'), thịt trắng và thịt vàng. Loại thịt quả màu trắng thường được ăn trực tiếp như trái cây, trong khi loại thịt quả có màu vàng được dùng nước ép nấu chín với đường để làm cho xi-rô, khi uống loại xi rô này pha thên 3-4 phần nước được khuyến khích sử dụng có lợi cho sức khỏe.
• Ở Mexico, chanh dây được sử dụng để làm cho nước trái cây hoặc ăn sống với ớt bột và vôi.
• Tại Hoa Kỳ, nó thường được sử dụng như một thành phần trong các hỗn hợp nước trái cây.
• Tại Israel, chanh dây được sử dụng để làm rượu vang, hoặc 'SICAR' tại một nhà máy sản xuất rượu vang ở Israel.
• Ở Thái Lan chanh dây được gọi là "Saowarot" . Quả dùng để ăn tươi và ủ rượu. Chồi non được nấu trong các món cà ri hoặc ăn với các món rau tập tàng gọi là “nam phrik”.
• Tại Việt Nam, chanh dây được dùng làm nước giải khát, sinh tố hoặc pha với mật ong để uống giải khát.