Dinh Dưỡng Trong Cà Chua Có Thể Giúp Bạn Chống Lại Ung Thư Và Viêm Nhiễm

Phi Vân
Th 3 28/11/2023

 

Theo một vài nghiên cứu sức khỏe, cà chua được coi là một loại rau củ không chứa tinh bột quan trọng nhất trong chế độ ăn uống của người Mỹ. Tại sao? Bởi vì hàm lượng dinh dưỡng trong cà chua.

Bạn có biết rằng ngày nay có hơn 7,500 giống cà chua khác nhau được trồng trên khắp thế giới không? Bạn có thể đã nghe nói trước đó, về mặt thực vật học, cà chua thực sự là một loại trái cây và không phải là rau củ. Nhưng thực tế, về mặt thực vật học cà chua được coi là một loại quả mọng, mặc dù một luật pháp lâu đời của Hoa Kỳ có từ cuối những năm 1800 lại phân loại chúng là một loại rau củ.

Cà chua đã có lịch sử lâu đời dài hàng nghìn năm vào khoảng năm 500 trước Công nguyên ở Mexico, nơi chúng là một loại cây trồng chủ lực của người Aztec và được ăn cùng với đậu và ngô. Người Aztec và những người khác ở khu vực Mesoamerica đã sử dụng loại “trái cây” hơi ngọt này theo nhiều cách khác nhau và thậm chí còn coi cà chua là một loại thực phẩm thiêng liêng. Hạt giống cà chua được tin rằng là “được ban phước với khả năng tiên tri”.

Cà chua là một trong những loại thực phẩm sử dụng chống viêm dễ sử dụng và may mắn là cũng có vị rất ngon.

Những lợi ích sức khỏe của cà chua là gì? Theo khoa Khoa học Thực phẩm tại Đại học bang North Carolina, trong một nghiên cứu về dinh dưỡng của cà chua, “Cà chua là một loại rau củ được sản xuất và tiêu thụ nhiều thứ hai trên toàn quốc và là một nguồn giàu lycopene, beta-carotene, folate, kali, vitamin C, flavonoids và vitamin E.”

Giá trị dinh dưỡng trong cà chua

Cà chua (có tên khoa học là Solanum lycopersicum) là một thành viên của rau họ cà Solanaceae, bao gồm cả ớt, cà tím và khoai tây.

Ngày nay, cà chua là một trong những loại rau củ (hoặc trái cây) phổ biến nhất được trồng trong các khu vườn của người dân ở Hoa Kỳ. Cây cà chua thậm chí còn có tiếng là “sản xuất nhiều hơn nhu cầu của người trồng” vì chúng có xu hướng phát triển mạnh và cho nhiều quả cà chua cùng một lúc trong những tháng mùa hè.

Cà chua “Heirloom” đã trở nên đặc biệt phổ biến trong những người làm vườn tại nhà và các nhà sản xuất hữu cơ trong những năm gần đây vì chúng có nhiều màu sắc tươi sáng, hương vị và kích thước khác nhau.

Bao nhiêu carbs trong cà chua? Bao nhiêu đường trong cà chua? Hãy cùng xem dữ liệu dinh dưỡng về cà chua được cung cấp bởi Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA). 

Một quả cà chua cỡ trung bình chín đỏ, tươi (khoảng 123 gram) có khoảng:

  • Calo: 22.1
  • Tồng lượng Carbohydrates: 4.8 g
    • Chất xơ: 1.5 g
    • Đường: 3.2 g
  • Tổng lượng chất béo: 0.2 g
    • Chất béo bão hòa: 0.03 g
    • Chất béo không bão hòa đa: 0.1 g
    • Chất béo không bão hòa đơn: 0.04 g
    • Chất béo chuyển hóa: 0 g
  • Protein: 1.1 g
  • Natri: 6.2 mg (0.03% DV)
  • Vitamin C: 16.9 mg (19% DV)
  • Vitamin K: 9.7 mcg (8% DV)
  • Vitamin A: 51.7 mcg (6% DV)
  • Kali: 292 mg (6% DV)
  • Vitamin B6: 0.1 mg (6% DV)
  • Folate: 18.4 mcg (5% DV)
  • Mangan: 0.1 mg (4% DV)

**Giá trị dinh dưỡng hàng ngày: Phần trăm dựa trên chế độ ăn 2,000 calo một ngày.

Dinh dưỡng trong cà chua cũng có nhiều vitamin E, niacin, axit pantothenic, choline, betaine, canxi, sắt, magie, phốt pho, kẽm, đồng và nhiều chất khác.

 

Dựa trên hàm lượng dinh dưỡng của nó, tại sao cà chua tốt cho bạn? Không chỉ dinh dưỡng trong cà chua có calo thấp và là một nguồn giàu vitamin C và vitamin K, mà cà chua cũng được coi là một thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và là một trong những nguồn cung cấp phytonutrient lycopene tốt nhất thế giới.

Lycopene có liên quan chặt chẽ đến khả năng miễn dịch tăng cường và giảm nguy cơ ung thư. Mặc dù hầu hết mọi người đều liên tưởng lycopene với cà chua đỏ có màu đậm, nhưng người ta tin rằng lycopene cũng có mặt với số lượng cao tương đương trong cà chua vàng, xanh hoặc cam hữu cơ.

Lycopene trong dinh dưỡng cà chua có tác dụng có lợi đã được nghiên cứu kỹ lưỡng khi nói đến việc ngăn chặn sự phát triển của khối u ung thư. Người lớn mắc bệnh ung thư đã tham gia nghiên cứu thường có dấu hiệu thoái triển ung thư và kích thước khối u khi bổ sung liều cao lycopene.

Nghiên cứu đã cho thấy rằng khi bổ sung lycopene cho những người đàn ông đã mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt, lycopene giúp giảm kích thước khối u và ngăn chặn sự lan rộng của tế bào ung thư.

Mặc dù lycopene được nghiên cứu nhiều nhất về lợi ích dinh dưỡng của cà chua và phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt, nhưng nó cũng có lợi trong việc phòng vệ chống lại các loại ung thư khác. Có bằng chứng mạnh mẽ cho thấy rằng việc hấp thụ nhiều lycopene hơn có thể giúp bảo vệ chống lại ung thư phổi, dạ dày, ruột kết, miệng, vú và cổ tử cung.

Ngoài ra, cà chua cung cấp nhiều dạng chất chống oxy hóa khác và một lượng lớn các vitamin, ngoài kali và photpho.

Những lợi ích sức khỏe

1. Chứa nhiều chất chống oxy hóa và ung thư

Các nghiên cứu trong nhiều thập kỷ qua đã phát hiện ra rằng những người ăn nhiều cà chua ít có khả năng bị ung thư tuyến tiền liệt. Cà chua nấu chín đặc biệt có lợi cho việc chống ung thư vì một khi nấu chín (đặc biệt là với một nguồn chất béo, như dầu oliu), nguồn giàu chất chống oxy hóa carotenoid gọi là lycopene trở nên dễ hấp thụ hơn.

Như là một thực phẩm chống ung thư, các nhà nghiên cứu đã biết về tác dụng tăng cường hệ miễn dịch của thực phẩm có chứa lycopene trong nhiều thập kỷ. Các nghiên cứu từ những năm 1990 được thực hiện bởi Trường Y Harvard đã phát hiện ra rằng những người đàn ông ăn nhiều cà chua nhất có nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn nhiều so với những người không ăn cà chua.

Một số người đàn ông đã ăn tới 10 khẩu phần cà chua một tuần (hoặc nhiều hơn) - bao gồm từ các nguồn như nước ép cà chua, nước sốt cà chua và cà chua sống. Có ít nhất năm nghiên cứu ủng hộ việc giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt từ 30 đến 40% liên quan đến việc tiêu thụ nhiều cà chua hoặc lycopene.

Một báo cáo lớn được công bố bởi Bệnh viện Royal Victoria và Đại học McGill Montreal đã điều ra 11 nghiên cứu bệnh chứng và 10 nghiên cứu thuần tập về việc sử dụng cà chua, các sản phẩm cà chua hoặc lycopene để phòng ngừa ung thư. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng cà chua, đặc biệt là khi ăn với số lượng lớn, cung cấp sự bảo vệ đáng kể.

Bên cạnh lycopene, dinh dưỡng cà chua chứa nhiều loại chất phytochemical mạnh mẽ khác có thể giúp chống lại các bệnh mãn tính phổ biến. Ví dụ, nghiên cứu cho thấy axit phenolic được tìm thấy trong cà chua có khả năng chống ung thư phổi vì khả năng ức chế sự hình thành các hợp chất nitrosamine trong cơ thể.

2. Hoạt động như một chất chống viêm tự nhiên

Màu sắc đậm của cà chua là dấu hiệu cho thấy chúng có nhiều chất chống oxy hóa chống viêm. Đây chính xác là lý do tại sao nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyên bạn nên “ăn cầu vồng”. 

Cà chua đặc biệt được biết đến nhờ một bộ ba chất chống oxy hóa - zeta - carotene, phytoene và phytofluene - được tìm thấy cùng nhau trong nhiều loại trái cây và rau quả có màu sắc rực rỡ.

Các phytonutrient này có hiệu quả trong việc giúp giảm viêm gây bệnh và do đó làm chậm các bệnh liên quan đến tuổi tác như bệnh tim, ung thư, tiểu đường, viêm khớp và suy giảm nhận thức.

Một trong những cơ chế có thể có của tác dụng bảo vệ của cà chua là thông qua việc "điều hòa giảm phản ứng viêm". Điều này bao gồm việc ức chế các chất trung gian gây viêm (chẳng hạn như giảm các gốc oxy hóa), ngăn chặn việc giải phóng các cytokine gây viêm và thay đổi các con đường tín hiệu nitric oxide.

Tuy nhiên, hãy nhớ rằng việc chế biến cà chua có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng hấp thụ sinh học của các chất dinh dưỡng chống viêm này. Việc đồng nhất hóa, xử lý/nấu ở nhiệt độ cao và kết hợp với dầu trong các sản phẩm chế biến làm tăng khả năng hấp thụ sinh học của lycopene.

Thật không may, đồng thời, các quá trình này có thể gây ra tổn thất đáng kể các chất dinh dưỡng tinh tế khác. Đây là lý do tại sao bạn nên ăn cả cà chua sống và nấu chín thường xuyên.

3. Giúp cải thiện sức khỏe tim mạch

Tại sao cà chua tốt cho bạn nếu bạn có rủi ro vấn đề về tim mạch? Antioxidants của cà chua, đặc biệt là lycopene, được biết là chống lại tổn thương gốc tự do và do đó bảo vệ tim chống lại stress oxy hóa. Điều này cung cấp sự bảo vệ liên quan đến bệnh tim và giảm nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ.

Đây là một vấn đề lớn vì bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong số 1 ở Mỹ và nhiều quốc gia khác.

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc sử dụng chiết xuất cà chua giàu chất chống oxy hóa cũng có thể giúp giảm huyết áp cao, giảm cholesterol tự nhiên và cải thiện sức khỏe mạch máu.

Trong một nghiên cứu vào năm 2002, người lớn khỏe mạnh dùng lycopene dưới dạng nước ép cà chua, nước sốt cà chua và viên nang mềm trong một tuần đã được phát hiện có mức cholesterol LDL oxy hóa thấp hơn đáng kể so với nhóm đối chứng. Các cơ chế có thể giải thích cách cà chua cải thiện sức khỏe tim mạch bao gồm tăng cường phân hủy LDL, kích thước và thành phần của hạt LDL, giảm tích tụ mảng bám và thay đổi chức năng mạch máu.

Các nghiên cứu đã cho thấy rằng nhiều chất dinh dưỡng được tìm thấy trong cà chua một phần hoạt động riêng lẻ nhưng cũng hoạt động cùng nhau theo nhiều cách để bảo vệ lipoprotein và tế bào mạch máu khỏi quá trình oxy hóa. Ví dụ, lutein được tìm thấy trong cà chua cũng có thể giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm sự dày lên của động mạch.

Quá trình oxy hóa là lý thuyết được chấp nhận rộng rãi nhất về sự phát triển của xơ vữa động mạch, hay sự cứng và dày lên của động mạch có thể dẫn đến bệnh tim mạch. Cà chua cũng là một nguồn giàu natri và có thể giúp ngăn ngừa vấn đề huyết áp dựa trên việc giảm lượng kali.

4. Giúp bảo vệ thị lực và sức khỏe mắt

Một hợp chất bảo vệ gọi là lutein có trong cà chua, và nó rất tốt cho mắt của bạn. Lutein thường được nghiên cứu liên quan đến sức khỏe của mắt vì nó bảo vệ võng mạc của mắt mà chúng ta cần cho thị lực khỏe mạnh. Võng mạc đặc biệt dễ bị tổn thương ở tuổi già do tổn thương lâu dài của bức xạ tia cực tím và stress oxy hóa từ các yếu tố khác.

Trong số nhiều carotenoid có trong cơ thể, chỉ có lutein và zeaxanthin được tìm thấy ở phần mắt mà ánh sáng được hội tụ bởi thấu kính, được gọi là hoàng điểm (macula lutea).

Ăn cà chua là một cách tốt giúp tăng cường thị lực và ngăn ngừa đục thủy tinh thể hoặc suy giảm chung của mô mắt tinh tế.

5. Những lợi ích đẹp da

Cà chua là một thực phẩm vitamin C tuyệt vời, và vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì khả năng miễn dịch, độ đàn hồi, vẻ ngoài và làn da khi về già.

Một điều cần lưu ý là vitamin C trong cà chua tập trung nhiều nhất là chất gel bao quanh hạt. Hãy cẩn thận không để nước ép quý giá này chảy ra quá nhiều và lãng phí khi cắt cà chua.

Lutein trong cà chua cũng có lợi cho sức khỏe làn da. Lutein có sẵn tự nhiên trong da, và các nghiên cứu trên động vật đã chứng minh lutein có tác dụng bảo vệ đáng kể chống lại tổn thương da do ánh nắng gây ra hoặc ung thư da, đặc biệt là từ tia cực tím.

6. Giúp bảo vệ sức khỏe xương

Lycopene có liên quan đến sức khỏe xương tốt hơn, đặc biệt là ở người lớn tuổi. Một nghiên cứu đã điều tra tác động của nguồn lycopene trong chế độ ăn uống của phụ nữ lớn tuổi cho thấy những người không ăn đủ lycopene có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến xương và có thể bị loãng xương cao hơn.

Đó là lý do tại sao cà chua và các thực phẩm chứa lycopene khác được đề xuất là một phần của chế độ ăn chống lão hóa, chữa bệnh. Cà chua cũng là một nguồn chất dinh dưỡng tốt như manga, phốt pho và vitamin K giúp phát triển xương.

Sử dụng trong y học cổ truyền

Trong y học dân gian và các hệ thống y học cổ truyền, cà chua đã đóng vai trò trong việc giải độc, bảo vệ và kích thích gan, tăng cường mức năng lượng cao hơn, hỗ trợ thận, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, hỗ trợ thay thế tế bào da.

Nước ép cà chua từ lâu đã được khuyến nghị để giữ cho máu kiềm và giúp duy trì khả năng chống lại bệnh tật. Cà chua cũng được coi là một phương thuốc tuyệt vời cho tất cả các loại bệnh về gan và vấn đề tiêu hóa, bao gồm khó tiêu, tiêu chảy và kiết lị. Một phương thuốc truyền thống để giảm kiết lị là tiêu thụ một hỗn hợp cà chua, tỏi và nước cốt chanh.

Trải qua lịch sử, vì dinh dưỡng cà chua chứa nhiều vitamin C, nó đã được sử dụng để ngăn ngừa bệnh scorbut. Cà chua cũng được coi là có ích cho những tháng mùa hè nóng bức như một cách để tăng cường hydrat hóa và ngăn ngừa say nắng/ say sóng.

Theo y học Ayurvedic, cà chua có thể gây ra vấn đề cho một số người vì chúng thuộc họ rau họ cà. Cà chua đỏ được cho là dễ hấp thụ hơn vàng hoặc xanh. Nên nấu chín và bỏ hạt (và tốt nhất là bỏ vỏ) để hỗ trợ tiêu hóa.

Lịch sử và giá trị

Các loài cà chua ban đầu lần đầu tiên phát triển ở các vùng của Nam Mỹ, đặc biệt là ở dãy núi Andes, hàng ngàn năm trước.Vào thời điểm đó, cà chua dại xuất hiện sần sùi hơn và không ngọt hay mịn như loại hiện đại.

Cà chua được lan truyền khắp thế giới sau cuộc xâm lược châu Mỹ của Tây Ban Nha khi các thủy thủ mang chúng trở lại châu Âu trên tàu của họ.

Nhà chinh phục người Tây Ban Nha Hernán Cortés được cho là người đầu tiên mang quả cà chua vàng nhỏ đến châu Âu sau khi ông chiếm được thành phố Tenochtitlan của người Aztec, hiện là Thành phố Mexico, vào năm 1521. Người châu Âu lúc đầu tin rằng cà chua là một loại cà tím (họ không khác là bao) và chia chúng thành từng đoạn để nấu chín và ướp gia vị với muối, hạt tiêu đen và dầu.

Sau cuộc xâm lược châu Mỹ của Tây Ban Nha, người Tây Ban Nha đã phân phối cà chua khắp các thuộc địa của họ ở vùng Caribê và mang chúng đến một số vùng ở châu Á, bao gồm cả Philippines.

Cà chua trồng dễ dàng ở những vùng khí hậu ấm áp, vì vậy nó đã lan rộng khắp Địa Trung Hải và bắt đầu được trồng rộng rãi vào khoảng những năm 1540. Sách dạy nấu ăn sớm nhất được phát hiện với công thức nấu ăn cà chua được xuất bản tại Naples, Ý vào năm 1692.

Ở Ý, cà chua ban đầu được trồng chủ yếu để trang trí và không được coi là thực phẩm chủ yếu cho người nông dân bình thường vì chúng không no như các loại trái cây khác. Phải mất vài trăm năm để các loại cà chua khác nhau xuất hiện và các công thức nấu ăn như sốt mì ống marinara, pizza và gà parmesan trở nên phổ biến.

Kết Luận

  • Cà chua (Solanum lycopersicum) là một thành viên của rau họ cà được gọi là Solanaceae, cũng bao gồm các loại rau như ớt, cà tím và khoai tây.
  • Cà chua cũng là loại cây trồng được trồng nhiều nhất trong vườn nhà ở Hoa Kỳ.
  • Lợi ích dinh dưỡng cà chua bao gồm một nguồn giàu lycopene, beta-carotene, folate, kali, vitamin C, flavonoid và vitamin E. Cà chua có lượng calo thấp, có hàm lượng nước cao và cung cấp nhiều chất chống oxy hóa.
  • Dinh dưỡng cà chua có tác dụng chống viêm tự nhiên, có thể cải thiện sức khỏe tim mạch và hỗ trợ sức khỏe xương, làn da và mắt.
  • Bởi vì cà chua là cà, chúng có thể làm nặng thêm một số tình trạng/ triệu chứng sức khỏe ở một số người, chẳng hạn như trào ngược axit, đau khớp, bệnh tự miễn hoặc phản ứng dị ứng.

 

Nguồn: draxe.com